W piątek, 20 stycznia, w Ambasadzie Polskiej w Londynie zainaugurowano obchody jubileuszu 70-lecia Polskiej Macierzy Szkolnej (PMS) w obecności Ambasadora RP Piotra Wilczka i gościa honorowego Anny Marii Anders, Ambasador Nadzwyczajnej i Pełnomocnej Rzeczypospolitej Polskiej w Republice Włoskiej i Republice San Marino. Z Polski przybyli licznie dygnitarze i posłowie, wśród nich wybitnie zasłużona dla oświaty polonijnej Poseł na Sejm RP Joanna Fabisiak oraz Dyrektor Departamentu Współpracy Międzynarodowej w Ministerstwie Edukacji i Nauki Piotr Semeniuk.
Stowarzyszenie „Wspólnota Polska”, od 30 lat współpracujące z Macierzą reprezentowała w Londynie trzyosobowa delegacja, z Wiceprezesem prof. Józefem Wróblem i Sekretarzem Generalnym Tomaszem Różniakiem na czele.
Polska Macierz Szkolna w Wielkiej Brytanii odgrywa w polonijnym ruchu oświatowym ważną rolę, stąd na uroczystości przybyły delegacje organizacji polonijnych. Ze Szwecji przybył Wiceprzewodniczący Rady Polonii Świata Tadeusz Adam Pilat a z Wilna przyjechał Prezydent Europejskiej Unii Wspólnot Polonijnych Edward Trusewicz.
Z Brukseli przybyła Barbara Wojda, która pełni funkcję Prezesa Polskiej Macierzy Szkolnej w Belgii oraz od niedawna również Prezesa Rady Polonii Belgijskiej. Przyjechały też reprezentantki organizacji blisko współpracujących z Macierzą: Małgorzata Rosek – Prezes Polskiej Macierzy Szkolnej w Irlandii oraz Małgorzata Lubbers-Dąbrowska – Wiceprezes Forum Polskich Szkół w Holandii.
W uroczystości uczestniczyły zasłużone dwie byłe prezes Macierzy, Aleksandra Podhorodecka i Krystyna Olliffe oraz zarządzający zespół powierników i pracowników w pełnym składzie.
Jako pierwszy wystąpił ambasador RP w Wielkiej Brytanii prof. Piotr Wilczek, który powiedział: „Dzisiejszy jubileusz stanowi podsumowanie siedemdziesięciu lat nieprzerwanych starań i zabiegów, ciężkiej codziennej pracy pokoleń nauczycieli, których celem było zachowanie nauczania języka w Wielkiej Brytanii utrzymanie polskiej tradycji oraz kultury. Dzięki konsekwencji i ofiarnej pracy państwa organizacji ten cel został osiągnięty”.
Gość honorowy uroczystości, ambasador RP we Włoszech Anna Maria Anders, której ojciec, gen. Władysław Anders był jednym z inicjatorów utworzenia w 1953 r. Polskiej Macierzy Szkolnej w Wielkiej Brytanii, wspominała, jak sama chodziła do polskiej szkoły sobotniej w Willesden Green w Londynie, do której osobiście odprowadzał ją ojciec.
W odczytanym liście Pierwsza Dama Agata Kornhauser-Duda napisała, że „Na przestrzeni tych siedmiu dekad Polska Macierz Szkolna stała się jedną z najważniejszych organizacji oświatowych na emigracji. Tworzyła szkoły, biblioteki, wydawała książki, czasopisma i broszury, organizowała działalność polskich sobotnich szkół. Obecnie organizacja zrzesza ok. 120 szkół sobotnich na terenie Wielkiej Brytanii, wspiera ich powstawanie i pomaga w ich zarządzaniu oraz podnoszeniu kwalifikacji nauczycieli, przygotowuje młodzież do egzaminów, w tym z języka polskiego jako obcego”. Podkreśliła, że „nauczyciele z polskich szkół sobotnich mają "ogromne zasługi w zachęcaniu do zdobywania wiedzy przez młodych ludzi, do rozwijania ich talentów i umiejętności, dzięki którym z pewnością łatwiej znajdą swoje miejsce w szybko zmieniającym się świecie”.
Prezes Macierzy Elżbieta Barrass w swoim okolicznościowym przemówieniu powiedziała:
„Inaugurując dziś 70 lat istnienia Polskiej Macierzy Szkolnej przede wszystkim wspominamy tych, którzy w 1953 r organizację zakładali: żołnierzy, nauczycieli, księży, tułaczy - wszystkich tych, którzy po zawierusze II wojny światowej nie mogli wrócić do Ojczyzny, choć nosili ją w sercu. Wiedzieli, że jedynym sposobem na utrzymanie polskości jest edukacja dzieci Podkreśliła, że „działalność Macierzy opiera się na pracy społecznej, bezinteresownym działaniu oddanych ludzi, którym leży na sercu sprawa oświaty i tożsamości narodowej”.
Z kolei wiceminister spraw zagranicznych Piotr Wawrzyk, w nagranym przesłaniu podziękował za pasję, wytrwałość i zaangażowanie nauczycieli, dzięki którym rozwija się polskie szkolnictwo społeczne w Wielkiej Brytanii. "Pamiętajmy, że język jest najważniejszym nośnikiem kultury, zwyczajów oraz historii. Mam pełną świadomość roli oraz dokonań, których państwo jako organizacja jesteście twórcami" - powiedział.
Znakomite emocjonalne patriotycznie przemówienie okolicznościowe, pełne uznania dla osiągnięć Macierzy i kolejnych Prezes organizacji Aleksandry Podhorodeckiej, Krystyny Olliffe i Elżbiety Barrass, wygłosiła wybitna znawczyni oświaty polonijnej, Poseł Joanna Fabisiak, z Komisji Łączności z Polakami za Granicą Sejmu RP. Przemówienia wygłosili także posłowie z tej Komisji, Tomasz Kostuś i Andrzej Kryj, zaś poprzednia prezes Macierzy Aleksandra Podhorecka, przedstawiła w skrócie historię organizacji.
Podczas uroczystości wręczono medale i odznaczenia przyznane Polskiej Macierzy Szkolnej: Medal „Pro Patria”, Medal Stulecia Odzyskania Niepodległości oraz dyplom od ministra edukacji i nauki. Jedenastu nauczycieli z polskich szkół sobotnich otrzymało medale Komisji Edukacji Narodowej.
Wiceprezes Stowarzyszenia "Wspólnota Polska" Józef Wróbel i Sekretarz Generalny Tomasz Różniak wręczyli dla Macierzy Szkolnej w Wielkiej Brytanii Złoty Medal Stowarzyszenia - najwyższe wyróżnienie przyznawane przez Radę Krajową.
Prezydent Europejskiej Unii Wspólnot Polonijnych Edward Trusewicz, wraz z Prezydentem Honorowym Tadeuszem Adamem Pilatem wręczyli na ręce Prezes Elżbiety Barrass Złoty Medal EUWP, którym Sekretariat EUWP uhonorował Polską Macierz Szkolną a zasłużonej byłej prezes Aleksandrze Podhorodeckiej wręczyli Honorowy Medal EUWP.
Wiceprzewodniczący Rady Polonii Świata Tadeusz Adam Pilat, który reprezentował na uroczystościach w Londynie organizację, przekazał na ręce Prezes Elżbiety Barrass gratulacje i życzenia od Prezydium RPŚ i od przewodniczącego Jarosława Narkiewicza.
Wydarzenie uświetniły występy dwóch uczennic polskich szkół sobotnich Alicji Rzepińskiej i Melanii Mason oraz zespołu Blue Café.
W sobotę, 21 stycznia w siedzibie Związku Harcerstwa Polskiego p.g.k. na Beavor Lane w Londynie odbyła się msza św. odprawiona przez Naczelnego Kapelana a następnie uroczystość opłatkowa. Spotkanie miało charakter wyjątkowy, gdyż był to pierwszy opłatek Naczelnictwa ZHP od 2020 roku. Na uroczystość licznie przybyli z Polski i z innych krajów goście Jubileuszu 70-lecia Polskiej Macierzy Szkolnej w Wielkiej Brytanii. Instruktorzy i instruktorki z Kanady, Stanów Zjednoczonych i Australii łączyli się zdalnie.
Po mszy św, goście uroczystości dzieląc się opłatkiem składali harcerzom życzenia. Obecny na uroczystości opłatkowej wiceprzewodniczący Rady Polonii Świata Tadeusz Adam Pilat, przekazał na ręce przewodniczącego Związku Harcerstwa Polskiego Marka Szablewskiego najlepsze życzenia od prezydium Rady Polonii Świata i przewodniczącego Jarosława Narkiewicza.
Redakcja tekstu EUWP na podstawie tekstów
PAI, TVP Polonia, B. Niedziński (PAP)
Zdjęcia: PAI i Ambasada RP w Londynie
Polska Macierz Szkolna ma ponad 100-letnią tradycję, sięgającą czasów zaborów, kiedy to patriotyczni działacze byli świadomi potrzeby krzewienia oświaty polskiej. Oficjalną formę organizacyjną mogła przybrać dopiero w roku 1905, kiedy to klęska Rosji na Dalekim Wschodzie w wojnie z Japonią, przyniosła złagodzenie niewoli. Tą oficjalną datą jest 28 kwietnia 1905, kiedy to w Warszawie z inicjatywy inż. Józefa Świątkowskiego powstała Polska Macierz Szkolna. Pierwszym prezesem Rady PMS został Henryk Sienkiewicz.
W okresie międzywojennym działalność była kontynuowana, aczkolwiek już w innych formach, dostosowanych do nowej rzeczywistości. Według danych z roku 1925, w Polsce istniały 244 koła PMS liczące łącznie ponad 18 tys. członków. Wybuch II Wojny Światowej zakończył działanie PMS w Polsce.
W 1953 roku powstała Polska Macierz Szkolna Zagranicą. Wśród inicjatorów reaktywacji Polskiej Macierzy Szkolnej w 1953 roku w Wielkiej Brytanii był m.in. Gen. Władysław Anders, który został pierwszym Przewodniczącym Rady PMS.
Realizowała zadanie zakładania szkół polskiego języka i kultury, kształcenia dzieci, młodzieży i dorosłych i nadała kształt działalności obecnych polskich szkół sobotnich. Zapoczątkowała organizację wydarzeń integrujących polskie dzieci i społeczność wokół polskich szkół w Wielkiej Brytanii: zjazdów, konkursów, konferencji. Wydawała podręczniki, pomoce naukowe, materiały dla nauczycieli oraz dzieła polskiej literatury w czasie niemożności sprowadzenia ich z Polski. Wydawała tez czasopisma dla dzieci i młodzieży.
Macierz rozpoczęła organizację konferencji i szkoleń dla nauczycieli polskich szkół sobotnich, a także konferencji dla młodzieży przygotowującej się do egzaminów A-level z języka polskiego. Umożliwiła zdawanie egzaminów z języka polskiego w brytyjskim systemie edukacji (GCSE i A-level) oraz podniosła rangę egzaminu A-level z języka polskiego do poziomu akceptowanego przez uniwersytety.
Od 1993 roku rozpoczęła prowadzenie polskiej Księgarni w Londynie, zaopatrującej szkoły w podręczniki szkolne sprowadzane z Polski oraz wydawane za granicą przez PMS, a także pomoce naukowe, czasopisma polskie i polonijne oraz polskie rękodzieło.
Głównym nurtem działalności Macierzy jest wspieranie funkcjonowania Polskich Szkół Sobotnich. Celem organizacji jest wspieranie inicjatyw zakładania i prowadzenia uzupełniających szkół przedmiotów ojczystych: doradztwo w procesie zakładania szkoły, pomoc merytoryczna w zarządzaniu placówkami, działania zmierzające do podnoszenia kwalifikacji nauczycieli. PMS prowadzi też Centrum Egzaminacyjne oferujące możliwość zdawania egzaminów z języka polskiego na poziomach GCSE i A-level.
Ponadto Polska Macierz Szkolna przygotowuje konferencje i szkolenia metodyczne dla nauczycieli, prowadzi warsztaty przygotowawcze do egzaminów dla młodzieży, organizuje szereg wydarzeń integrujących środowisko młodej Polonii, jak cykliczny Wesoły Dzień Dziecka w Laxton Hall czy liczne konkursy, pośredniczy w komunikacji pomiędzy szkołami sobotnimi a innymi organizacjami, prowadzi księgarnię oferującą szeroki wybór podręczników oraz literatury polskiej, gromadzi i systematyzuje informacje o możliwościach edukacji w zakresie przedmiotów ojczystych na terenie Wielkiej Brytanii w celu służenia nimi wszystkim zainteresowanym: rodzicom, dzieciom, dyrektorom szkół i nauczycielom.
Polska Macierz Szkolna jest organizacją społeczną, utrzymującą się ze składek członkowskich, wpłat rodziców i przyjaciół, a także funduszy projektowych pochodzących dawniej od Senatu RP i MSZ a obecni od Rządu RP. Wydatki w całości przeznaczane są na realizację celów statutowych i podnoszenie poziomu nauczania w polskich sobotnich szkołach.
Obecnie, w chwili gwałtownego wzrostu liczby dzieci polskich urodzonych w Wielkiej Brytanii, a co za tym idzie, ilości polskich placówek edukacyjnych, Polska Macierz Szkolna stoi przed wielkim zadaniem zaspokojenia rosnących potrzeb. Zadanie to stara się spełniać poprzez wdrażanie szeroko zakrojonego programu unowocześnienia działalności biura, wprowadzając usprawnienia w technologiach informacyjnych i komunikacji.
W skład Zespołu Zarządzającego Polską Macierzą Szkolną w Wielkiej Brytanii wchodzą:
Prezes Elżbieta Barrass, prezes honorowa Aleksandra Podhorodecka, wiceprezes Małgorzata Lasocka, wiceprezes Antonina Machowska i wiceprezes Halina Stochnioł oraz grupa powierników: była prezes Krystyna Olliffe, Teresa Górski, Aleksandra Ferrara, Katarzyna Kowalczyk, Marek Jakubowski, Dorota Chmielewska, Minka Dyszyńska-Bonnage, Joanna Mechelewska oraz Renata Rams.
Dział administracji: Magdalena Synowiec i Anita Gajda, za księgarnię odpowiedzialne są Krystyna Daszczuk i Izabela Honowska.
Informacja: Rada Polonii Świata
Informujemy, że publikowane na stronach niniejszego serwisu treści mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią oferty w rozumieniu przepisów prawa cywilnego. Właściciel serwisu dokłada starań, aby publikowane w tym serwisie treści były rzetelne i pomocne, jednakże nie ponosi żadnej odpowiedzialności za skutki działań podejmowanych w oparciu o te treści. W naszym serwisie umieszczone są łącza (linki) do innych serwisów internetowych. Informujemy, że nie ponosimy żadnej odpowiedzialności za treści zawarte w innych serwisach. Kopiowanie zawartości serwisu lub jej części bez pisemnej zgody właścicieli serwisu jest zabronione. Materiały zawarte na niniejszej stronie mogą być wykorzystywane lub rozpowszechniane jedynie w celach informacyjnych oraz wyłącznie z notą o prawach autorskich oraz ze wskazaniem źródła informacji. Kopiowanie i nieautoryzowane użycie kodu źródłowego lub fragmentów autorskiego oprogramowania - zabronione.
Projekt finansowany ze środków Kancelarii Prezesa Rady Ministrów
w ramach konkursu Polonia i Polacy za Granicą 2023
Publikacja wyraża jedynie poglądy autora/ów i nie może być utożsamiana z oficjalnym stanowiskiem Kancelarii Prezesa Rady Ministrów
