W środę, 25 września w Senacie RP odbyła się uroczystość wręczenia aktów powołania16 członkom Polonijnej Rady Konsultacyjnej przy marszałku Senatu RP XI kadencji, reprezentującym Polonię i Polaków za granicą rozsianych po całym świecie. Polonijna Rada Konsultacyjna jest ciałem doradczym przy marszałku Senatu RP w sprawach związanych z Polonią i Polakami za granicą i do jej zadań należy m.in. wyrażanie opinii na temat projektów ustaw i uchwał w tym obszarze. Członków Polonijnej Rady Konsultacyjnej powołuje i odwołuje marszałek Senatu.
„Potrzebna jest opieka nad Polonią i Polakami za granicą, ale też mądre partnerstwo” - powiedziała marszałek Senatu Małgorzata Kidawa-Błońska 25 września br. w Senacie podczas wręczania aktów powołania członkom Polonijnej Rady Konsultacyjnej.
Z rąk marszałek Senatu Małgorzaty Kidawy Błońskiej akty powołania odebrali; Małgorzata Bonikowska z Kanady, Andżelika Borys z Białorusi, Lourival de Araujo Filho z Brazylii, Maciej Dokurno ze Szkocji, Alicja Donimirska z Wielkiej Brytanii, Małgorzata Hallewell z Wielkiej Brytanii, Lesia Jermak z Ukrainy, Alina Ewelina Kieżun z Litwy, Małgorzata Kwiatkowska z Australii, Helena Legowicz z Czech, Wiesław Lewicki z Niemiec, Gerwazy Longher z Rumunii, Tadeusz Pilat ze Szwecji, Frank Spula ze Stanów Zjednoczonych, Andrzej Poczobut z Białorusi (Marek Zaniewski z Białorusi odebrał akt powołania za Andrzeja Poczobuta) oraz Barbara Wojda
W uroczystości uczestniczyli wicemarszałkowie Senatu Magdalena Biejat, Rafał Grupiński, Maciej Żywno, Szef Kancelarii Senatu Ewa Polkowska, zastępca Szefa Kancelarii Senatu Karolina Zioło-Pużuk, prezydium Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą - jej przewodniczący Bogdan Borusewicz, zastępcy - Małgorzata Sekuła-Szmajdzińska, Tomasz Grodzki, Michał Ujazdowski, a także Robert Tyszkiewicz, Koordynator ds. Polonii i Polaków za Granicą
Członkowie Rady Konsultacyjnej po uroczystym wręczeniu aktów powołania udali się na posiedzenie Senatu, gdzie zostali powitani przez marszałek Senatu, Małgorzatę Kidawę-Błońską.
Następnie wzięli udział w uroczystym otwarciu wystawy pt. „Gombrowicz. Ja. Europejczyk” przygotowanej przez Senat RP we współpracy z Ministerstwem Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Muzeum Literatury na otwarcie wystawy pt. „Gombrowicz. Ja Europejczyk”. Podczas uroczystości otwarcia wystawy zabrała głos marszałek Senatu Małgorzata Kidawa-Błońska a następnie Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego Hanna Wróblewska. Odczytany został również okolicznościowy list Rity Gombrowicz, wdowy po pisarzu.
Wraz z przewodnikiem członkowie Polonijnej Rady konsultacyjnej zwiedzali pomieszczenia Senatu i Sejmu RP.
Na Sali obrad Sejmu RP zostali powitani przez wicemarszałka prowadzącego obrady.
Tego samego dnia członkowie Rady zwiedzali przez parę godzin Muzeum Powstania Warszawskiego. Wielu członków Rady zwiedzali Muzeum po raz pierwszy a ekspozycja wywarła na zwiedzających ogromne wrażenie, tym bardziej, że dyrekcja Muzeum i Kancelaria Senatu zapewniły zwiedzającej grupie znakomitego przewodnika.
W imieniu całej delegacji Małgorzata Bonikowska dokonała wpisu w księdze pamiątkowej Muzeum, pod którym podpisali się wszyscy członkowie delegacji.
Wieczorem wszyscy członkowie Rady wzięli udział w uroczystej kolacji wydanej przez marszałek Senatu RP Małgorzatę Kidawę-Błońską.
26 września 2024 odbyło się pierwsze posiedzenie Polonijnej Rady Konsultacyjnej przy marszałku Senatu RP XI kadencji, które otworzyła marszałek Senatu Małgorzata Kidawa-Błońska. Raz jeszcze przypomniała, że „Kiedyś mówiliśmy, że Senat powinien opiekować się Polonią i Polakami za granicą, ale tak naprawdę potrzebujemy mądrego partnerstwa”. Dodała, że wspólnie trzeba podejmować działania, tworzyć wspólne inicjatywy.
Marszałek podkreśliła, że to zaszczyt, iż Senat może opiekować się Polonią i Polakami za granicą. „Historia pokazała, iż Polacy mieszkający poza granicami mają wielką moc - wielokrotnie wspierali nas tu w kraju i kiedy działaliśmy razem wszystko się udawało - tak było, gdy powstała „Solidarność”, gdy staraliśmy się o akcesję do NATO czy Unii Europejskiej” – powiedziała marszałek Senatu. Dodała, że „bez pomocy Polaków zza granicy, jako ambasadorów Polski, to by się nie udało.”
„Zależy nam, by Polacy mieszkający za granicą mieli dostęp do polskiej kultury, wiedzy o naszym kraju i nauki języka. Zależy nam na tym, by młodzi ludzie czuli się Polakami i byli dumni z Polski. To bardzo ważne dla nas zadanie, by zadbać o młodą Polonię, o młodych Polaków za granicą, zwłaszcza w tak trudnych czasach, gdy poza naszymi granicami toczy się wojna” – mówiła marszałek.
Marszałek podkreśliła, że do Rady został powołany, więziony aktualnie przez reżim Łukaszenki Andrzej Poczobut. „Solidarni z Andrzejem Poczobutem liczymy na to, że będziemy mogli się z nim spotykać na posiedzeniach Rady. Chcemy, by cały świat o tym wiedział, że Andrzej Poczobut jest dla nas ważny, że upominamy się o niego i chcemy, by jak najszybciej opuścił więzienie”.
Przewodniczący Komisji Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą Bogdan Borusewicz zadeklarował współpracę z Polonijną Radą Konsultacyjną. Podziękował marszałek za powołanie Rady i za to, że reprezentuje ona wszystkie obszary świata, gdzie mieszkają Polacy. Podkreślił znaczenie Polaków za granicą dla polskich spraw. Dodał, że w ostatnim czasie, w związku z trwającą wojną za naszą wschodnią granicą, istotny jest lobbing dotyczący bezpieczeństwa Polski.
Wiceminister spraw zagranicznych Henryka Mościcka-Dendys mówiła o kierunkach polityki zagranicznej wobec Polonii i Polaków za granicą. Poinformowała, że Ministerstwo Spraw Zagranicznych wraca do tradycji przedstawiania przez ministra spraw zagranicznych „expose polonijnego” w Senacie, które planowane jest w październiku. Wiceminister zaznaczyła, że kierunkiem, na który resort spraw zagranicznych będzie kładł szczególny nacisk jest aktywizacja młodej Polonii, nauka języka polskiego także jako języka obcego oraz prowadzenie polityki powrotowej.
Koordynator ds. Polonii i Polaków za Granicą Robert Tyszkiewicz poinformował o kierunkach pomocy Senatu w przyszłym roku. Będą to: aktywizacja młodego pokolenia, wzmocnienie środowisk polskich i polonijnych w krajach zamieszkania, rozwój struktur polonijnych, kultura, wsparcie mediów polonijnych i polskich za granicą, edukacja polonijna, ale na działalność edukacyjną pozaszkolną, wsparcie działań na rzecz Polaków na Wschodzie.
Andżelika Borys dziękowała za wsparcie Polski. Podkreśliła, że celem Związku Polaków na Białorusi, którego jest przewodniczącą jest zachowanie polskości na Białorusi i w związku z tym priorytetem jest nauka języka polskiego.
Tadeusz Adam Pilat zaznaczył w swej wypowiedzi, że w tym roku przekazywanie środków polonijnych z KPRM do MSZ spowodowało wyjątkowo duże opóźnienia w podpisywaniu umów. Jedynie Senat RP szybko dokonał rozdziału środków. Podkreślił też, że nieprzyznanie dotacji na Polonijny Festiwal Folklorystyczny Dzieci i Młodzieży w Iwoniczu miało dramatyczne skutki i zdarzyło się po raz pierwszy w historii festiwali.
W dyskusji powtarzał się wątek problemów z polskimi pośrednikami przy staraniu się o pieniądze na realizację projektów polonijnych. Członkowie Rady mówili o potrzebie stworzenia bazy danych organizacji, które otrzymały wsparcie finansowe z polskiego budżetu, dla uniknięcia podwójnego przydzielania dotacji na ten sam cel. Podnosili kwestię edukacji polskiej poza granicami, wskazywali na luki w edukacji obywatelskiej i wyborczej. Poruszono także kwestię przywrócenia możliwości korespondencyjnego głosowania Polakom mieszkającym za granicą. Postulowali przeprowadzenie przeglądu polskiego ustawodawstwa dotyczącego Polonii i obywatelstwa polskiego.
Na zakończenie posiedzenia Rada przyjęła uchwałę, w której opowiedziała się za przywróceniem rzeczywistej opieki Senatu nad Polonią, w tym również w zakresie rozdziału środków na wsparcie działalności polonijnej i wyraziła nadzieję, że środki na ten cel zostaną w przyszłym roku powiększone. Rada poparła kierunki i priorytety wsparcia działalności polonijnej przez Senat na 2025 r.
Rada uznała, że aktywizacja młodzieży polonijnej jest sprawą priorytetową dla Polonii na całym świecie, dlatego postuluje zorganizowanie w przyszłym roku ogólnoświatowego spotkania młodzieży polonijnej w Polsce.
Rada zaapelowała o zwiększenie przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych liczby komisji wyborczych dla Polaków za granicą oraz rozpoczęcie przygotowań do wyborów za granicą jak najwcześniej.
Rada postuluje także: przywrócenie wyborów korespondencyjnych za granicą, by dać szansę głosowania wszystkim obywatelom polskim za granicą i wycofania ustawy w tej sprawie z Trybunału Konstytucyjnego, ustanowienie odrębnego okręgu wyborczego dla obywateli polskich mieszkających za granicą, nowelizacji ustawy o obywatelstwie, w części dotyczącej Polaków mieszkających za granicą, przygotowanie kompleksowej „Ustawy o Polonii i Polakach za granicą” oraz zapisu o Polonii w konstytucji odpowiadającego jej znaczeniu.
Rada zaapelowała ponadto o rozstrzyganie na początku roku konkursów na wsparcie dla Polonii i o pełną przejrzystość przyznawania środków finansowych. Ponadto Rada dostrzega konieczność zmian w systemie występowania o środki na wsparcie dla Polonii.
Rada ponadto oczekuje odpolitycznienia relacji między Polską a Polakami za granicą. Zaapelowała także o kontynuowanie wsparcia dla Polaków na Ukrainie dotkniętych rosyjską napaścią zbrojną oraz dla naszych rodaków na Białorusi i o kontynuowanie działań na rzecz uwolnienia więzionego Andrzeja Poczobuta.
Wieczorem, 26 września członkowie Rady udali się do Teatru Wielkiego - Opery Narodowej na spektakl „Carmina Burana”.
Zamieszczamy pełny tekst uchwały
podpisany przez 15 członków Polonijnej Rady Konsultacyjnej.
Członkowie Polonijnej Rady Konsultacyjnej przy Marszałku Senatu Rzeczypospolitej Polskiej uchwalają co następuje:
Z radością należy podkreślić, że po długiej nieobecności do Warszawy przybyła Andżelika Borys – prezes Związku Polaków na Białorusi, powołana w skład Rady. Andżelika Borys wraz z Tadeuszem Pilatem (Szwecja), wiceprzewodniczącym Rady Polonii Świata są w Radzie weteranami, gdyż jest to ich czwarta kadencja. Byli wcześniej powołani przez Marszałków Senatu w VI, VII i IX kadencji. Pozostali członkowie Rady zasiadają w tym organie doradczym po raz pierwszy. Najważniejszym debiutantem jest Frank Spula (Stany Zjednoczone) prezes największej organizacji polonijnej w USA – Kongresu Polonii Amerykańskiej.
W skład Rady weszło po raz pierwszy wielu bardzo znanych działaczy, od lat współpracujących w międzynarodowym ruchu polonijnym. Warto podkreślić, że Małgorzata Kwiatkowska (Australia), wiceprezes Rady Naczelnej Polonii Australijskiej i Alicja Donimirska (Wielka Brytania), prezes Zjednoczenia Polskiego w Wielkiej Brytanii są członkami Prezydium Rady Polonii Świata. Z kolei w Radzie zasiadają członkowie Sekretariatu Europejskiej Unii Wspólnot Polonijnych: poseł do Parlamentu Rumuńskiego i jednocześnie prezes Związku Polaków w Rumunii Gerwazy Longher oraz Helena Legowicz (Czechy), prezes Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego w Republice Czeskiej. W skład Rady weszli też: Barbara Wojda (Belgia), prezes zarówno Rady Polonii Belgijskiej jak i Polskiej Macierzy Szkolnej w Belgii, Wiesław Lewicki (Niemcy) prezes Konwentu Organizacji Polskich w Niemczech i Lesia Jermak (Ukraina), prezes Związku Polaków na Ukrainie i kierownik Zespołu Folklorystycznego „Polanie znad Dniepru”.
W skład Rady został też powołany Andrzej Poczobut, więzień polityczny, działacz Związku Polaków na Białorusi, którego akt powołania odebrał Marek Zaniewski.
Andrzej Poczobut (Białoruś) – dziennikarz, korespondent „Gazety Wyborczej” w Grodnie od 2006 r., działacz Związku Polaków na Białorusi (przewodniczący Rady Naczelnej), więzień polityczny. Ukończył studia na Wydziale Prawa Grodzieńskiego Uniwersytetu Państwowego im. Janki Kupały. Pracował w grodzieńskich gazetach i ogólnokrajowym dzienniku niezależnym „Narodnaja Wola”. Był redaktorem naczelnym czasopisma ZPB „Magazyn Polski na uchodźstwie”. Krytykował reżim Łukaszenki. W 2011 r. został aresztowany i skazany na 3 lata więzienia; zwolniono go po okresie zawieszenia w 2013 r. Ponownie aresztowany w 2021 r. i skazany w 2023 r. na 8 lat więzienia o zaostrzonym rygorze (w kolonii karnej w Nowopołocku)
za „umyślne działania mające na celu podżeganie do nienawiści narodowej i religijnej”, „rehabilitację nazizmu” i nawoływanie do działań mających na celu zaszkodzenie bezpieczeństwu narodowemu. W sierpniu 2023 r. został ukarany półrocznym pobytem w karcerze.
W Polonijnej Radzie Konsultacyjnej powitaliśmy, koleżanki i kolegów po raz pierwszy zasiadających, których sylwetki przedstawiamy nieco obszerniej, korzystając z materiałów dostępnych na stronie Senatu RP.
Małgorzata P. Bonikowska (Kanada) – w Kanadzie mieszka od 1990 r. dziennikarka prasowa
i radiowa, redaktorka naczelna „Gazety” od 2010 r. i portalu www.gazetagazeta.com, prezes Democracy Poland Action Committee Canada od 2020 r., redaktorka naczelna Our Kids Polska od 2019 r., tłumaczka, pedagog, animatorka kultury. Po uzyskaniu tytułu doktora z językoznawstwa pracowała jako adiunkt w Instytucie Anglistyki Uniwersytetu Warszawskiego. Prowadziła własną szkołę językową, kierowała ośrodkiem nauki angielskiego dla imigrantów, uczy języka angielskiego. Jest autorką książki „Odczarować angielski”. Przez 10 lat była komentatorką programu radiowego Radio Bis w Toronto. Prowadzi audycje „Spod klonowego liścia” w programie radiowym Nasze Radio w Nowym Jorku. Zainicjowała powstanie anglojęzycznego podcastu o Polsce i Polakach na świecie POLcast (www.mypolcast.com). Organizowała wiele imprez kulturalnych i edukacyjnych, m.in. była współzałożycielką i szefem ds. kultury „Polonii Przyszłości”, pełniła funkcję dyrektora artystycznego Toronto Polish Film Festival.
Lourival de Araujo Filho (Brazylia) – Uzyskał doktorat z historii na Uniwersytecie Jagiellońskim
w Krakowie, wieloletni tancerz Zespołu „Słowianki”, polonijny działacz folklorystyczny i instruktor, prezes Towarzystwa im. Marszałka Piłsudskiego w Kurytybie oraz prezes Zespołu Pieśni i Tańca „Wisła” w Kurytybie.
Maciej Dokurno (Szkocja) – prezes Stowarzyszenia Polaków w Szkocji „Polski Most” i The Scottish–Polish Heritage. Inicjator i członek działającej od 2009 r. Międzypartyjnej Grupy ds. Polski
w Szkockim Parlamencie. W Szkocji mieszka od 2003 r. Zainicjował i doprowadził do podpisania
w 2023 r. umowy o partnerskiej współpracy kulturalnej i ekonomicznej między woj. kujawsko-pomorskim a regionem Fife. Pełni funkcję dyrektora ds. współpracy zewnętrznej i pozyskiwania funduszy
w The Polar Academy. Jest współtwórcą projektów historycznych i kulturalnych, m.in. poświęconych upamiętnieniu obecności i wkładu polskich Sił Zbrojnych na terenie regionu Fife.
Alina Ewelina Kieżun (Litwa) – podharcmistrzyni, od 2016 r. jest instruktorką harcerską, przewodnicząca zarządu Związku Harcerstwa Polskiego na Litwie od 2021 r., członkini Komisji
ds. Oświaty Mniejszości Narodowych na Litwie przy Ministerstwie Oświaty, Nauki i Sportu od 2020 r., członkini Społecznego Komitetu Opieki nad Starą Rossą od 2018 r., członkini Polskiego Zespołu Artystycznego Pieśni i Tańca „Wilia”. Ukończyła studia licencjackie na Akademii Edukacji Uniwersytetu Witolda Wielkiego w Wilnie (pedagogika społeczna i nauczanie początkowe) i studia magisterskie na Uniwersytecie Michała Romera w Wilnie (zarządzanie oświatą). Pracowała w wileńskim Gimnazjum im. Szymona Konarskiego i w Gimnazjum Inżynieryjnym im. Joachima Lelewela w Wilnie.
Małgorzata Hallewell (Wielka Brytania) – działającą na rzecz demokracji i praw Polonii
do głosowania współzałożycielka inicjatywy „Polonia głosuje” w 2019 r., członkini zarządu Komitetu Obrony Demokracji w Wielkiej Brytanii.
Sekretarzem Rady został Robert Tyszkiewicz – Koordynator ds. Polonii i Polaków poza Granicami, wspomagany organizacyjnie przez Wojciecha Białka z Irlandii, niedawno mianowanego na stanowiska doradcy marszałka Senatu RP.
Inicjatorem powołania Polonijnej Rady Konsultacyjnej był Longin Pastusiak marszałek Senatu V Kadencji.
Po raz pierwszy Rada została powołana Uchwałą Senatu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 21 czerwca 2002 r.
i składała się początkowo z 9 osób, z czego dwie zostały odwołane w 2005 roku.
Marszałek Bogdan Borusewicz dwukrotnie powoływał Polonijną Radę Konsultacyjną: w VI Kadencji powołał radę w 8-osobowym składzie a w VII Kadencji w 11-osobowym składzie. Marszałek Stanisław Karczewski powołał Radę w IX Kadencji w 16-osobowym składzie.
Dwukrotnie Polonijna Rada konsultacyjna nie została powołana. Marszałek Bogdan Borusewicz nie powołał Rady w VIII Kadencji, gdy środki wsparcia działalności polonijnej przeniesiono do Ministerstwa Spraw Zagranicznych a marszałek Tomasz Grodzki nie powołał Rady w X Kadencji, gdy środki został oddane do dyspozycji Kancelarii Prezesa Rady Ministrów
Co było tematem obrad Polonijnych Rad Konsultacyjnych?
W posiedzeniach pięciu składów Rad Konsultacyjnych regularnie powtarzały się sprawy młodego pokolenia, oświaty polonijnej i obrony praw mniejszości polskiej na Białorusi. Warto też przytoczyć fragmentarycznie niektóre z tematów i postulatów, podejmowanych prze kolejne Rady Konsultacyjne.
Rok 2003
- „Członkowie Rady wskazywali na przykłady występujących niekiedy utrudnień w przyjazdach do kraju. Apelowali o ułatwienia dla Polaków ze Wschodu, o zmniejszenie wymagań dokumentacyjnych przy załatwianiu spraw obywatelstwa.”
Rok 2004
- „Członkowie Rady zwrócili się z prośbą o usprawnienie procedury związanej z wydawaniem paszportów przez placówki dyplomatyczne oraz o przekazanie do konsultacji środowiskom polonijnym projektu ustawy
o obywatelstwie.”
Rok 2007
- „Pragniemy podkreślić potrzebę, jak najrychlejszego sfinalizowania od dawna trwających prac legislacyjnych nad Ustawami Polonijnymi. Uwzględnienie w nich uwag zgłaszanych przez środowiska polonijne uważamy
za niezbędne.”
Rok 2008
- „Sprawą dla nas podstawową jest dalsze utrzymanie zarówno opieki Senatu Rzeczypospolitej Polskiej nad Polonią jak i dotychczasowego modelu finansowania naszej działalności.”
Rok 2010
- „Apelujemy o zakończenie procesu legislacyjnego z dawna oczekiwanych przez Polonię ustaw
o obywatelstwie i repatriacji oraz nowelizacji i rozszerzenia zakresu na cały świat ustawy o Karcie Polaka.”
Rok 2011
- „Uważamy, że najwyższy czas na uchwalenie nowej i nowoczesnej ustawy o obywatelstwie”.
- „Pragniemy podkreślić wagę konsultowania ustaw z zainteresowanymi, co jest praktykowane
w demokracjach zachodnich.”
W piątek 27 września, korzystając z pobytu w Warszawie, do siedziby Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” na Krakowskim Przedmieściu udali się prezesi organizacji od dziesięcioleci współpracujący ze Stowarzyszeniem: prezes Kongresu Polonii Amerykańskiej i Związku Narodowego Polskiego Frank Spula, wiceprzewodniczący Rady Polonii Świata Tadeusz Adam Pilat, prezes Polskiego Związku Kulturalno Oświatowego w Republice Czeskiej Helena Legowicz, prezes Rady Polonii Belgijskiej i Polskiej Macierzy Szkolnej w Belgii Barbara Wojda, prezes Towarzystwa im. Marszałka Piłsudskiego w Kurytybie i Zespołu Pieśni i Tańca „Wisła” w Kurytybie Lourival de Araujo Filho. W warszawskim Domu Polonii im. Prof. Andrzeja Stelmachowskiego spotkali się z Przewodniczącym Zarządu Krajowego Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” Tomaszem Różniakiem i przedstawicielami Zarządu Krajowego Zenką Bańkowską (Wiceprezesem), Maciejem Kazienko (Sekretarzem Generalnym) i Maciejem Cybulskim (Skarbnikiem).
W czasie spotkania Tomasz Różniak przekazał polonijnym przyjaciołom gratulacje w związku z powołaniem ich do Polonijnej Rady Konsultacyjnej przy marszałek Senatu RP XI Kadencji. Omówiono również najbliższe wspólne plany aktywności poszczególnych organizacji, w tym zaplanowane na rok 2025 przedsięwzięcia organizowane wraz ze Stowarzyszeniem „Wspólnota Polska”. W tym względzie tradycja wzajemnych relacji sięga w większości początków powstania Wspólnoty Polskiej, czyli ponad trzydzieści lat i obejmuje wszystkie obszary polonijnej aktywności - od edukacji, przez przedsięwzięcia kultywujące polską tradycję i tożsamość aż po dynamicznie rozwijający się w ostatnich latach sport.
Przewodniczący Tomasz Różniak podkreślał ponadto - powołując się na słowa marszałek Małgorzaty Kidawy-Błońskiej, że potrzebna jest opieka nad Polonią i Polakami za granicą, ale też mądre partnerstwo, dlatego tak ważne jest powołanie Rady, która będzie głosem Polonii w dialogu z instytucjami państwa polskiego.
Redakcja tekstu: Tadeusz A. Pilat - Rada Polonii Świata;
Na podstawie: https://www.senat.gov.pl/ ;http://ww2.senat.pl/k7/polonia/indexr.htm ;
http://www.wspolnota-polska.org.pl/ ; Zdjęcia: Łukasz Kamiński Kancelaria Senatu
Informacja: Rada Polonii Świata
Informujemy, że publikowane na stronach niniejszego serwisu treści mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią oferty w rozumieniu przepisów prawa cywilnego. Właściciel serwisu dokłada starań, aby publikowane w tym serwisie treści były rzetelne i pomocne, jednakże nie ponosi żadnej odpowiedzialności za skutki działań podejmowanych w oparciu o te treści. W naszym serwisie umieszczone są łącza (linki) do innych serwisów internetowych. Informujemy, że nie ponosimy żadnej odpowiedzialności za treści zawarte w innych serwisach. Kopiowanie zawartości serwisu lub jej części bez pisemnej zgody właścicieli serwisu jest zabronione. Materiały zawarte na niniejszej stronie mogą być wykorzystywane lub rozpowszechniane jedynie w celach informacyjnych oraz wyłącznie z notą o prawach autorskich oraz ze wskazaniem źródła informacji. Kopiowanie i nieautoryzowane użycie kodu źródłowego lub fragmentów autorskiego oprogramowania - zabronione.
